Zdrowie i uroda

Anemia – przyczyny niedokrwistości

Napisany przez easylife

Sleeping-girlOdczuwasz ciągłe zmęczenie, senność? Może to skutek tego, że zarywasz noce i zbyt dużo pracujesz. Ale często przyczyną fatalnego samopoczucia jest anemia. Poznaj najczęstsze przyczyny niedokrwistości.

Czym jest anemia

Anemia (niedokrwistość), to zmniejszenie stężenia hemoglobiny (czyli czerwonego barwnika krwi), hematokrytu (stosunek objętości krwinek czerwonych do objętości pełnej krwi) lub liczby erytrocytów (czyli czerwonych krwinek) poniżej wartości prawidłowych, czyli poniżej ustalonego poziomu normy.

Rodzaje niedokrwistości

  1. Niedokrwistości spowodowane utratą krwi.  Są to niedokrwistości pokrwotoczne.
  2. Niedokrwistości będące wynikiem upośledzonego wytwarzania erytrocytów (np. w chorobach szpiku, ale też przy braku niezbędnych do tworzenia erytrocytów substancji takich jak żelazo,witamina B12 czy też kwas foliowy). Są to niedokrwistości niedoborowe oraz aplastyczne.
  3. Niedokrwistości związane ze skróconym czasem życia erytrocytów (przy zwiększonym niszczeniu erytrocytów przez organizm – np. nieprawidłowych erytrocytów). Są to niedokrwistości hemolityczne (hemoliza – rozpad krwinek).

Niedokrwistość z niedoboru żelaza

Najczęstszy rodzaj anemii jest spowodowany przez niedobór żelaza (tzw. niedokrwistość syderopeniczna). Stanowi ona prawie 80% wszystkich przypadków anemii i dotyczy głównie kobiet. Jest to według powyższych podziałów niedokrwistość niedoborowa, mikrocytarna i niedobarwliwa.

Objawy anemii z niedoboru żelaza

  • Objawy wspólne dla wielu anemii: bladość skóry i błon śluzowych, uczucie osłabienia, duszność po wysiłku, bóle głowy, szmer skurczowy nad sercem.
  • Objawy typowe dla anemii z niedoboru żelaza: łamliwość włosów i paznokci, zmiany na błonie śluzowej języka, gardła, zajady w kącikach ust oraz wysuszenie skóry.

Przyczyny niedokrwistości z niedoboru żelaza

Przyczyną anemii z niedoboru żelaza jest niedostateczne dostarczanie organizmowi żelaza, wzrost zapotrzebowania na ten pierwiastek (ciąża, okres karmienia piersią, wzrost i rozwój organizmu), jego niewłaściwe wchłanianie w przewodzie pokarmowym lub nadmierna utrata (krwawienia). Niedostarczanie odpowiednich ilości żelaza organizmowi związane może być z niewłaściwa dietą.

Przyczyna mogą być także choroby przewodu pokarmowego, które powodują, że organizm nie jest w stanie wchłaniać odpowiednich ilości żelaza mimo zapewnionej odpowiedniej ilości żelaza w pożywieniu. Przewlekłe krwawienia także mogą doprowadzać do wyczerpania ustrojowych zapasów żelaza. U kobiet jedną z najczęstszych przyczyn są obfite krwawienia miesiączkowe. U kobiet po menopauzie i u mężczyzn po 50 roku życia częstą przyczyną przewlekłego krwawienia mogą być zmiany w obrębie układu pokarmowego (polipy jelita grubego, stany zapalne, nowotwór jelita grubego). Częstym miejscem krwawienia są owrzodzenia żołądka i dwunastnicy.

Właściwa dieta w niedokrwistości z niedoboru żelaza

Żelazo z produktów pochodzenia roślinnego wchłania się dużo gorzej niż z produktów pochodzenia zwierzęcego, stąd ściśle wegetariańska dieta sprzyja niedoborowi żelaza. Dlaczego tak się dzieje? W produktach pochodzenia zwierzęcego jest żelazo dwuwartościowe, a w produktach roślinnych zawarte jest żelazo trójwartościowe. Ze względu na zawartość żelaza artykuły spożywcze można ogólnie podzielić na:

  • produkty o niskiej zawartości żelaza np. mleko, ziemniaki, owoce;
  • produkty o średniej zawartości żelaza np. drób, mięso, kasze, warzywa;
  • produkty o wysokiej zawartości żelaza np. podroby oraz warzywa strączkowe.

Należy jeść więcej chudego mięsa, wątroby, chudych gatunków wędlin. Jest to źródło żelaza dobrze przyswajanego przez organizm. W każdym posiłku należy uwzględnić warzywa i owoce o dużej zawartości witaminy C. Zwiększa ona znacznie wchłanianie żelaza (nawet 3-krotnie). Należy ograniczyć picie kawy i herbaty w czasie posiłków. Zawierają one związki hamujące wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego. Można je pić  pomiędzy posiłkami.Warto także pomyśleć o wzbogaceniu diety w dobrej jakości naturalne suplementy diety zawierające ten pierwiastek.

Anemia z powodu braku witaminy B 12

Niedokrwistość złośliwa – tak nazywana jest niedokrwistość związana z obecnością dużych, niepełnowartościowych erytrocytów (megaloblastów). Spowodowana jest ona przez niedobór witaminy B 12. Przyczyn tego stanu jest kilka – od nieodpowiedniej diety oraz braku w żołądku tzw. czynnika Castle’a po nadczynność tarczycy, inwazję pasożytów oraz choroby nowotworowe.

Objawy anemii z niedoboru witaminy B12

Niedokrwistość złośliwa rozwija się powoli. Na początku brakuje apetytu, pojawiają się przemijające zaparcia i biegunki, a także trudne do umiejscowienia bóle w jamie brzusznej. Później dochodzi palenie i wygładzenie języka oraz chudnięcie. Rzadziej niedokrwistości towarzyszy gorączka oraz powiększenie wątroby i śledziony.

Największym problemem są jednak powikłania neurologiczne (szczególnie po 60. roku życia). Najpierw traci się poczucie położenia w nogach i rękach. Podczas badania (uderzania w zgięte kolano) okazuje się, że słabną odruchy ze ścięgien. Gdy choroba jest zaawansowana, dochodzi do zaburzeń chodzenia, czucia temperatury, widzenia kolorów (żółty i niebieski) oraz majaczenia.

Rozpoznanie choroby początkowo bywa trudne (zaburzenia neurologiczne mogą wyprzedzać zmiany w obrazie krwi), ale po zdiagnozowaniu i podawaniu witaminy B12 (najczęściej w mniejszych dawkach do końca życia) szybko poprawia się stan chorego.

Przy występowaniu omówionych wyżej objawów niedokrwistości należy zgłosić się do lekarza. Stwierdzenie niedokrwistości jest możliwe po wykonaniu badania krwi. Badanie krwi daje też odpowiedź na pytanie, jaki to rodzaj niedokrwistości. Wystąpienie anemii jest czasem sygnałem istniejącej w organizmie poważnej choroby.  Lekarz wybierze najlepszy sposób postępowania i leczenia.

Zostaw komentarz