Żylaki to nie tylko problem estetyczny, ale poważna choroba – niewydolność żylna. Problem ten ma co druga Polka i co trzeci Polak. Nieleczone, prowadzą do zapalenia tkanki podskórnej i owrzodzeń, a także sprzyjają powstawaniu zakrzepów. Zobacz, co sprzyja żylakom.
Czym są żylaki
Tętnicami krew płynie szybko, bo tłoczy ja serce, ale powrót jest znacznie utrudniony. Po pierwsze w żyłach jest mniejsze ciśnienie, a po drugie, krew płynąc w górę nóg, musi pokonać siłę grawitacji. Dopóki ściany żył są odpowiednio sprężyste, a zastawki sprawne, to żyły radzą sobie z tym świetnie. Wsparciem dla żył są również mięśnie nóg (tzw. pompa mięśniowa). Kiedy się ruszamy, kurczą się i uciskają naczynia krwionośne, pomagając transportować krew do góry.
Problemy zaczynają się w momencie, kiedy żyły tracą swoją elastyczność. Wówczas zastawki się nie domykają i część krwi płynąca w kierunku serca zaczyna się cofać. Zalegając w żyłach, z coraz większym ciśnieniem napiera na ścianki, powodując ich rozciągniecie i trwałe zniekształcenie. Skutki tego widać gołym okiem pod pustacią żylaków – sinoniebieskich, krętych wybrzuszeń tuż pod skórą.
Niewydolność żylna – objawy
Najpierw w pod koniec dnia pojawia się uczucie ciężkich nóg oraz towarzyszące mu: opuchlizna wokół kostek, kurcze łydek, uczucie drętwienia, pieczenie, a czasami świąd skóry. Na tym etapie chorobę można jeszcze powstrzymać. Jeśli tego nie zrobisz, na nogach pojawi się siateczka poszerzonych naczyń włosowatych (pajączków), zaczną dokuczać obrzęki i bóle nóg, a następnie zaczną tworzyć się żylaki.
Nieleczone żylaki prowadzą do zapalenia tkanki podskórnej i rozwoju owrzodzeń. Sprzyjają również powstawaniu zakrzepów, a to powoduje zakrzepowe zapalenie żył, które może prowadzić do groźnego zatoru płucnego.
Jak powstają żylaki i co im sprzyja
Po pierwsze choroby: zapalenie stawów kolanowych, guzy i zapalenie macicy i jajników, wszelkie guzy jamy brzusznej upośledzające odpływ krwi, choroby zapalne jelit, zespół nerczycowy, zaburzenia hormonalne ze strony tarczycy oraz cukrzyca. A ponadto: wrodzone wady zastawek żył, duże zabiegi operacyjne (szczególnie w obrębie jamy brzusznej, miednicy i nóg) oraz urazy (np. złamania miednicy i kości długich nóg).
Na niektóre czynniki sprzyjające rozwojowi żylaków nie mamy wpływu. Należą do nich głównie wiek (z upływem lat żyły staja się mniej elastyczne) oraz płeć (szczególnie narażone są kobiety).
Jednak za zmiany w naczyniach żylnych odpowiada w dużej mierze niewłaściwy styl życia i złe nawyki.
Nadwaga i otyłość. Zbędne kilogramy zwiększają obciążenie, z jakim muszą borykać się nogi. Dodatkowo przez naczynia musi przepływać większa ilość krwi, i to pod większym ciśnieniem, a delikatne żyły nie zawsze sobie z tym radzą. Szczególnie niebezpieczna jest otyłość brzuszna, bo nadmiar tkanki tłuszczowej w tych partiach ciała, znacznie utrudnia krążenie krwi. Dlatego też należy zadbać o siebie stosując odpowiednią dietę. Unikać złego cholesterolu i „pustych” kalorii. Trawienie zaś można wesprzeć naturalnymi suplementami diety.
Długotrwałe stanie oraz siedzenie. Jeśli pracujesz na stojąco lub przez osiem godzin siedzisz za biurkiem, droga krwi do serca, jest znacznie utrudniona. Mięśnie nóg nie pracują, wzrasta więc ryzyko zastoju krwi w żyłach. Dlatego gdy długo stoisz, przestępuj z nogi na nogę, wspinaj się na palce, zrób kilka przysiadów. Jeśli zaś siedzisz, co jakiś czas przejdź się, poruszaj nogami pod biurkiem. Unikaj zakładania nogi na nogę Zadbaj tez o wygodne krzesło – ciężar ciała powinien spoczywać na pośladkach, nie na udach. Pod biurko wstaw podnóżek i opieraj na nim wyprostowane nogi. Po pracy przespaceruj się, a zamiast korzystać z windy, chodź po schodach.
Wysoka temperatura. Pod wpływem ciepła żyły rozszerzają się i krew w kierunku serca płynie wolniej, co sprzyja jej zaleganiu. Nie przesadzaj wiec z opalaniem, zarówno na słońcu, jak i w solarium, unikaj gorących kąpieli, okładów z borowiny, nie chodź zbyt często do sauny oraz najlepiej zrezygnuj z depilacji gorącym woskiem.
Zbyt obciążające sporty. Ruch jest znakomity, o ile nie jest zbyt forsujący. Unikaj wiec wielogodzinnych wypraw rowerowych czy pieszych oraz długich biegów. Żyłom nie służą również ćwiczenia siłowe, powodują one nadmierny wzrost ciśnienia w jamie brzusznej, uciskając położone tam naczynia, a tym samym uniemożliwiając swobodny przepływ krwi. Przy skłonności do żylaków niewskazana jest również jazda konna, wspinaczki górskie, tenis oraz squash.
Wysokie obcasy. Szpilki zostaw na wyjątkowe okazje, choć nogi wyglądają w nich rewelacyjnie, to zbyt wysoki obcas (powyżej 5 cm) zupełnie zmienia dynamikę chodu: nie pracują mięśnie stopy i ograniczona jest aktywność mięśni łydek.
Ciąża i poród. Co czwarta kobieta w czasie pierwszej ciąży, a co druga w kolejnej, zaczyna mieć problemy z żylakami (nie tylko nóg, ale tez odbytu – hemoroidy). Powstają one, gdy źle funkcjonuje zastawka w pachwinie – jeśli się nie domyka, krew cofa się i dochodzi do poszerzenia żyły udowej. Dzieje się tak dlatego, że ciśnienie w brzuchu ciężarnej kobiety jest podwyższone. Ponadto u przyszłych mam wzrasta także objętość krwi i układ krwionośny musi ją jakoś pomieścić. Aby zmniejszyć ryzyko powstania żylaków, należy pamiętać o spacerach i gimnastyce.
Terapia hormonalna. Pigułka antykoncepcyjna, może przyczyniać się do rozwoju żylaków. Dzieje się tak dlatego, iż hormony osłabiają strukturę ścianek naczyń. Jeżeli zauważyłaś u siebie objawy świadczące o niewydolności żylnej, skonsultuj to z ginekologiem, zanim przepisze ci preparat.
Palenie papierosów. Nikotyna przyspiesza niszczenie ścianek naczyń krwionośnych, przyczynia się do zwężenia żył oraz ich wapnienia. Gdy palisz, wzrasta też znacznie ryzyko powstawania zakrzepów.
Złe nawyki warto zmienić odpowiednio wcześnie, aby zapewnić sobie zdrowie i sprawność na długie lata.